ਪੇਸ਼ਕਸ਼ : ਡਾ ਅਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਐਮ ਡੀ
ਇੱਕ ਛੂਤ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਇੱਕ ਵਿਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਸੂਖਮ-ਜੀਵਾਣੂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਵਾਇਰਸ, ਫੰਜਾਈ ਜਾਂ ਪਰਜੀਵੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੀਵ ਹਨ ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਗਾਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਜੀਵਾਣੂ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਜਾਨਵਰਾਂ ਜਾਂ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਦੇ ਕੱਟਣ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਦੂਸਰੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਜਾਂ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਕਰਕੇ, ਜਾਂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਇੱਕ ਛੂਤ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਹੋਣਗੇ ਜੋ ਲਾਗ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸੇ ਲਈ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹੋਰ ਸੰਕੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਦਸਤ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ ਦੇ ਦਰਦ, ਖੰਘ ਆਦਿ।
*ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ :
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ:
(1) ਬੈਕਟੀਰੀਆ - ਇਹ ਇੱਕ-ਸੈੱਲ ਵਾਲੇ ਜੀਵ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸੇ ਲਈ, ਸਟ੍ਰੈਪ ਥਰੋਟ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਨਾਲੀ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਅਤੇ ਟੀਬੀ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਨ।
(2) ਵਾਇਰਸ - ਸੂਖਮ-ਜੀਵਾਣੂ ਜੋ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਤੋਂ ਵੀ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਵਾਇਰਸ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਏਡਜ਼ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
(3) ਫੰਗੀ - ਕਈ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਾਦ ਜਾਂ ਅਥਲੀਟ ਦੇ ਪੈਰ, ਉੱਲੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫੰਜਾਈ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
(4) ਪੈਰਾਸਾਈਟ - ਮਲੇਰੀਆ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਰਜੀਵੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਪਰਜੀਵੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਮਲ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
(1) ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਫੈਲਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਸਿੱਧਾ ਸੰਪਰਕ: ਸਭ ਤੋਂ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਫੈਲਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਹੈ-ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਜਾਨਵਰ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਜਿਸਨੂੰ ਲਾਗ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਤਰੀਕੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਸਿੱਧੇ ਸੰਪਰਕ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
(1) ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਵਿਅਕਤੀ ਤੱਕ। ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਤਬਾਦਲਾ ਉਦੋਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਛੂਹਦਾ, ਚੁੰਮਦਾ, ਜਾਂ ਖੰਘਦਾ ਜਾਂ ਛਿੱਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸੰਕਰਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਕੀਟਾਣੂ ਜਿਨਸੀ ਸੰਪਰਕ ਤੋਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਰਲ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਫੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੀਟਾਣੂ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ, ਪਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਕੈਰੀਅਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
(2) ਜਾਨਵਰ ਤੋਂ ਵਿਅਕਤੀ. ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਜਾਂ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਜਾਨਵਰ ਦੁਆਰਾ ਕੱਟੇ ਜਾਂ ਖੁਰਚਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਇੱਕ ਛੂਤ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਫੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਵੀ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਣਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਾਂ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸਦੇ ਅਣਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।
(3) ਅਸਿੱਧੇ ਸੰਪਰਕ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੋਗ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜੀਵ ਅਸਿੱਧੇ ਸੰਪਰਕ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੀਟਾਣੂ ਨਿਰਜੀਵ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟੇਬਲ ਟਾਪ, ਡੋਰਕਨੋਬ ਜਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਨੱਕ ਦੇ ਹੈਂਡਲ 'ਤੇ ਪਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
(4) ਕੀੜੇ ਦੇ ਚੱਕ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਕੀੜੇ ਵਾਹਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਮੱਛਰ, ਪਿੱਸੂ, ਜੂਆਂ ਜਾਂ ਚਿੱਚੜਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
(5) ਭੋਜਨ ਗੰਦਗੀ: ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਆਮ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਫੈਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ:
ਸਹੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਤੁਹਾਡੇ ਡਾਕਟਰ ਲਈ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਾ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਮੂਲ ਕਾਰਨ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕੀਟਾਣੂ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਇਲਾਜ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
(1) ਰੋਗਾਣੂਨਾਸ਼ਕ: ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਲਈ ਰਾਖਵੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(2) ਐਂਟੀਵਾਇਰਲ: ਦਵਾਈਆਂ ਵਾਇਰਸਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
(3) ਐਂਟੀਫੰਗਲ: ਟੌਪੀਕਲ ਐਂਟੀਫੰਗਲ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫੰਜਾਈ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ ਜਾਂ ਨਹੁੰ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
(4) ਹੋਰ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੇਫੜਿਆਂ ਜਾਂ ਲੇਸਦਾਰ ਝਿੱਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਦਾ ਇਲਾਜ ਓਰਲ ਐਂਟੀਫੰਗਲ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
(5) ਪਰਜੀਵੀ ਵਿਰੋਧੀ: ਮਲੇਰੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਝ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਛੋਟੇ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਹਨ,ਪਰ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਨੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।
*ਡਿਪਟੀ ਮੈਡੀਕਲ ਕਮਿਸ਼ਨਰ
98156 29301